Dé Blik

Blog 7 april 2023

Passie. Een woord dat een gedachte oproept aan hevige emoties. Aan verlangen, aan gretigheid, aan ergens helemaal in op gaan, aan vuur, aan vervulling, aan leven. Maar ook aan verscheurd kunnen worden door het niet hebben wat je heel graag wil. Heb jij een sluimerende passie, al dan niet hevig, lees dan vooral verder. En anders ook. 🙂

We kennen allemaal wel het begrip ‘sleur’: die routine van het met de molens meedraaien in een soort slaapstand of gelatenheid of op zijn gunstigst acceptatie. Waaróm we dat doen is voor iedereen anders. Wat een rol speelt is dat mensen van nature groepsdieren zijn. Het is veilig om niet teveel op te vallen of uit vaste patronen te breken. Niet voor niets is het gezegde: ‘boven het maaiveld uitsteken’. Steek je uit, dan gaat je kop eraf. Ons oerinstinct voelt zich nog steeds fijn bij wat we kennen of herkennen. En soms mag daar iets nieuws bij komen, als het veilig genoeg voelt en geen bedreiging voor het welzijn van de groep vormt.

Maar mensen worden óók gedreven door nieuwsgierigheid. We willen ons brein prikkelen. Verrast worden. Leren. Uitgedaagd worden. En als dat op een bepaald vlak de overhand krijgt in ons gevoel, noemen we het passie.

En tussen deze twee drijfveren – de drang naar veiligheid ingegeven door angst voor het onbekende, en de drang naar vernieuwing, gedreven door verlangen naar het onbekende – bewegen mensen zich door de wereld en door hun leven. De één laat zich vooral leiden door angst en blijft liefst in een vertrouwde wereld, de comfort zone. En een ander kan het niet gek genoeg zijn en wil alles ondergaan wat het leven te bieden heeft. De dare-devils, de trendsetters. Beide types zijn niet altijd even gecharmeerd van de levensstijl van de ander. Maar soms zouden ze ook best een beetje de ander willen zijn.

Wat nu als je in een comfort zone leeft, maar ergens diep van binnen vóelt dat je meer wil? Of kunt? Dat jouw nieuwsgierigheid naar iets dat je niet kent de overhand begint te krijgen? Dat je misschien wel eens jaloezie voelt tegenover mensen die die nieuwsgierigheid volgen. Wat doe je dan? Blijf je zitten waar je zit, je afvragend ‘hoe het zou zijn als… ‘, of bereik je een punt dat je stappen gaat zetten om het onbekende te gaan verkennen? En wat moet je allemaal overwinnen om die stappen te gaan zetten? Wat is het vertrouwde dat je dan los gaat laten? En het meest spannende van alles misschien nog wel, daar komptie: wat zullen ‘de mensen’ ervan zeggen?

Vorig jaar heb ik zogezegd het roer omgegooid. De spreekwoordelijke sprong in het diepe gewaagd. Ik werd kunstenares. En nog steeds voelt het wel een beetje onwennig als ik het hardop uitspreek. (Iemand zei me overigens laatst ‘kunstenaar WORD je niet, dat BEN je. En dat begreep ik hélemaal). Maar eigenlijk was het zo drastisch en plotseling helemaal niet. Ja, er was een moment dat het vertrouwde, een baan in loondienst, stopte en een leven als zelfstandig kunstenaar begon. Daar hangt een datum aan. Maar het proces dat daartoe heeft geleid is er een van jaren.
Jaren waarin er van alles gebeurd is dat invloed daarop heeft gehad. Vooral confrontaties met de dood willen nog wel eens helpen om het besef te laten groeien dat tijd zo z’n beperking heeft. En wat je met die tijd doet dus ook. Maar ook het zien en spreken van anderen die al volop in een wereld rondwandelen waarbij je merkt dat jouw bloed sneller gaat stromen als je ermee in aanraking komt. Die onbekende wereld. Waar je nieuwsgierig naar bent, maar die zo ver van jouw vertrouwde wereld af lijkt te staan. Tót je steeds meer mensen treft voor wie juist díe wereld vertrouwd is. Of geworden is. Veilig voelt. Hé, je comfort zone kan dus misschien wel veranderen!

Zo ging het bij mij. En nú zijn er geregeld mensen die kijken naar de stap die ik vorig jaar heb gezet en me dapper noemen. Dat is heel aardig, maar klopt voor mij niet helemaal. Omdat het voor mij juist over jaren is uitgesmeerd. Het was niet één enkele stap, maar een weg van wel duizend kleine stapjes. Het sudderde al heel lang. Tot de passie, het verlangen, het won van de angst om achter te laten wat vertrouwd was. Van de angst wat mensen ervan zouden zeggen. Van de twijfel of ik wel in die nieuwe vijver zou passen en anderen, maar vooral mezelf, niet zou teleurstellen. It’s been a long time coming, zoals Sam Cook zong in ‘A change is gonna come’.

Deze week raakte ik met iemand in gesprek waarbij ik mijn verwondering deelde over hoe goed ik me voel in die nieuwe vijver en over de ontdekking van wat ik er allemaal kan en doe. En ergens in het gesprek vertelde mijn gesprekspartner me dat ze zelf ook een onvervuld verlangen had om iets heel anders te doen dan waar mensen haar van kennen. Ze is een succesvolle ondernemende vrouw, die behoorlijk in de spotlight staat, dus boven het maaiveld uitsteken zal het probleem niet zijn. Maar tóch zal er iets nog in de weg staan, want toen ze haar sluimerende passie noemde zag ik ‘De Blik’. Een blik die ik wel eens meer bij mensen heb gezien bij gesprekken over ‘iets graag willen’, en waarvan ik wéét dat ik hem ook heb gehad. Het is als een flits over een gezicht. Een moment waarbij de ogen heel even op stand oneindig gaan en je weet dat diegene héél eventjes helemaal naar binnen gekeerd is. Een blik ook waarin ik de pijn van onvervuld verlangen vluchtig meen te zien. Een heel specifiek gevoel, dat ik zelf heb ervaren op momenten dat iemand die zijn of haar passie volgde erover vertelde. ‘Wat als ik ook…?’ dook dan in mijn gedachten op. Zelfs tot het voelen van een brok in mijn keel en prikkende oogjes toen ik een paar jaar geleden een lezing bijwoonde van een bekende kunstenares, voor wie haar creatieve leven volslagen vanzelfsprekend leek. Dat mócht dus?! Dat kón dus! Dát gevoel. Dat zijn de zaadjes die onderweg geplant zijn en waardoor ik nu doe wat ik doe. Het dúrf te doen. Inspiratie.

En hoewel ik mijn passie nog maar net echt de ruimte aan het geven ben, merk ik dat ik het laatste jaar geregeld mensen tegen MIJ heb horen zeggen dat ik ze inspireer. Een waanzinnig compliment. En ik verbaas me er ook over. Ik? Hoezo dan? Doe ik dan zoiets bijzonders? Ik ben het zélf nog maar net allemaal aan het ontdekken!
Maar eigenlijk weet ik wel waarover het gaat. Het is dat zaadje dat geplant wordt. Dat kleine vonkje dat hun sluimerende passie eventjes doet oplaaien. Dat de vraag ‘wat als ik ook…?’ even door hun gedachten laat flitsen. Wat als ik óók mijn passie de ruimte geef? Wat als ik ook een wereld ga verkennen die ik nu (nog) eng en onbekend vind, maar die me lokt als een magneet? Een ander woord voor passie is niet voor niets ‘Harts-tocht’.

Tegen die mensen wil ik zeggen: ga het onderzoeken! En dat hoeft niet door van de een op de andere dag alles wat je maar vertrouwd of veilig is de rug toe te keren. Ga gewoon eens naar een lezing van iemand die iets doet wat je bewondert. Bezoek eens een workshop, een expositie, een wedstrijd, een demonstratie, een voorstelling, een open dag, wat dan ook. Mensen die hun passie volgen vinden het vaak ook héél leuk om die passie met de wereld te delen! Om te laten zien waar ze zo gelukkig van worden. Stel vragen, ga in gesprek!
En wie weet wordt bij iedere keer dat je in aanraking komt met die voor jou onbekende wereld je verlangen ernaar aangewakkerd, maar óók je vertrouwdheid ermee. Het is aan jou om te ontdekken hoe snel je wil gaan en hoe ver je daarin wil gaan. Maar zorg in elk geval dat je niet aan het eind van de rit terugkijkt en denkt ‘wat als ik ook… ?’ en het niet meer kan.

Passie, Passion, Pasen…. Toevallig komend weekend terwijl ik dit schrijf. The Passion en Pasen gaan over ‘lijden’. Maar ook over wederopstanding. Verder weet ik er niet zoveel van, maar het lijkt me een prachtig thema om deze dagen eens te laten sluimeren in je gedachten. 😉 Fijne passiedagen!